هنگامی‌که قصد دارید برای انجام یک کار جدید اهدافی را تعیین کنید، بایستی یک نقطه هدفی مشخص و یک روش برای اندازه‌گیری میزان پیشرفت کار در دسترس داشته باشید. بدون داشتن هدفی شفاف و مشخص و مسیر صحیح رسیدن به آن، شانسی برای موفقیت نخواهید داشت.
مدل هدف‌گذاری SMART اهداف را به ۵ فاکتور قابل ارزیابی و اندازه‌گیری تقسیم می‌کند و به شما کمک می‌کند تا درک صحیحی از فرایند رسیدن به اهداف خود داشته باشید. در این مقاله بررسی این مدل هدف‌گذاری می‌پردازیم و با ذکر مثال به چگونگی عملکرد و نحوه‌ی اجرای آن خواهیم پرداخت. پس با ما همراه باشید.
تعیین اهداف
صرف‌نظر از اینکه چه‌کاری را انجام می‌دهید، تعیین هدف برای شما بسیار مهم و حائز اهمیت است. بدون تعیین اهداف دقیق و شفاف و همچنین اندازه‌گیری پیشرفت خود، قادر نخواهید بود به اهداف خود برسید.
اصلاً ضروری نیست که اهداف تعیینی شما دارای پیچیدگی باشد اما طبق تجربه، شانس رسیدن به هدف در افرادی که هدفشان را شفاف‌تر تعیین می‌کنند نسبت به بقیه بیشتر است. به‌عنوان‌مثال یک هدف روشن این است که شما تعیین می‌کنید که ظرف ۶ ماه آینده به وزن ۸۰ کیلوگرم برسید. اهداف روشن دارای قابلیت رصد و ارزیابی هستند. درواقع اگر در مسیر رسیدن به اهداف با اختلال و وقفه روبرو شدید می‌توانید آن را تشخیص دهید و با پیگیری آن می‌توانید شیوه انجام فرایندها را تغییر دهید.
بدون تعیین هدف هم می‌توان در زندگی پیشرفت کرد اما با تعیین اهداف به‌طور فوق‌العاده‌ای شانس شما برای دستیابی به اهداف افزایش می‌یابد؛ بنابراین مطلوب است که با یک سیستم هدف‌گذاری علمی و اصولی مانند SMART آشنا شوید و توسط آن به اهداف خود جامه عمل بپوشانید.
معرفی مدل هدف‌گذاری SMART
کلمه‌ی SMART تشکیل‌شده از حروف اختصاری استوار که هر کدام از آن حروف به یک مفهوم اشاره دارد. پنج مفهوم نهفته در این سیستم هدف‌گذاری به شرح زیر است:
مشخص (Specific):
هدف موردنظر شما باید مشخص و دقیق باشد. اگر هدف شما مشخص و دقیق نباشد هدف شما SMART نیست.
قابل‌اندازه‌گیری (Measurable):
هدف تعیین‌شده شما باید قابل ارزیابی و اندازه‌گیری باشد اگر قادر به ردیابی پیشرفت خود نباشید نخواهید توانست میزان پیشرفت و نزدیک شدن خود به اهداف را اندازه‌گیری کنید.
قابل‌دستیابی (Attainable):
در تعیین اهداف باید دقت کنید که اهدافی واقع‌بینانه و قابل‌دستیابی را انتخاب کنید. تعیین اهداف بلند پروازانه و غیر قابل‌دستیابی باعث مأیوس شدن شما می‌شود.
مرتبط (Relevant):
اهداف تعیین شما باید مرتبط باکار شما، نیازها و خواسته‌های شما باشد.
محدودیت زمانی (Time-Bound):
تعیین یک بازه‌ی زمانی به شما کمک می‌کند تا توجه و تمرکز خود را برای رسیدن به هدف حفظ کنید.
مثال:
تصور کنید که قصد دارید شروع به دویدن کنید. شما می‌توانید به‌صورت آزادانه و بدون نظم خاصی در هر زمان یا مکان خاصی این کار را انجام دهید، اما باید بدانید که با این روش قادر نخواهید بود پیشرفت خود را اندازه‌گیری کنید.
برای ساخت یک سیستم هدف‌گذاری با مدل اسمارت، می‌توانید هدف را روی دویدن ۵ کیلومتر در ۴۵ دقیقه تعیین کنید. با این کار شما دو فاکتور مشخص و قابل‌اندازه‌گیری را در هدف‌گذاری خود لحاظ کرده‌اید و همچنین این هدف قابل‌دستیابی نیز هست.
هدف موردنظر شما مرتبط نیز هست چون شما به‌صورت آگاهانه تصمیم گرفته‌اید که برای رسیدن به‌سلامتی و تناسب‌اندام این کار را انجام دهید. فقط یک مورد در این هدف‌گذاری وجود ندارد و آن‌هم نبود محدودیت زمانی است و برای اینکه این فاکتور را هم داشته باشید و هدف خود را به اسمارت تبدیل کنید. باید یک مهلت زمانی برای رسیدن به این هدف (مثلاً دوماه) تعیین کنید.
به این صورت شما یک هدف‌گذاری اسمارت انجام داده‌اید.
با این رویکرد از هدف‌گذاری شما قادر خواهید بود که میزان پیشرفت خود را برای رسیدن به هدف، رصد و اندازه‌گیری کنید. این‌یک روش فوق‌العاده برای تحریک سیستم انگیزشی است و چون توانایی مشاهده پیشرفت خود رادارید ادامه حرکت برایتان آسان‌تر و دل‌چسب‌تر خواهد بود.
سیستم انگیزشی انسان با دیدن میزان پیشرفت به شکل معجزه اسامی فعال می‌شود.
چند مثال قابل‌اجرا با هدف‌گذاری مدل اسمارت
در ادامه مقاله به ذکر چند مثال از هدف‌گذاری اسمارت می‌پردازیم.
نوشتن ای بوک (E-book)
تألیف کتاب یک فعالیت سخت و زمان‌بر است اما مزیت‌هایی دارد که آن را به یک هدف ارزشمند و قابل رصد تبدیل می‌کند. برای ساخت هدف نوشتن کتاب با سیستم اسمارت به‌صورت زیر فاکتور ها را تعیین می‌کنیم:
مشخص: در این قسمت شما باید تعداد کلمات کتاب و همچنین موضوع کتاب را مشخص می‌کنید (مثلاً ۵۰ هزار کلمه)
قابل‌اندازه‌گیری: خط مبنای کتاب تعداد کلمات کتاب است و توسط این سنجه می‌توانید میزان پیشرفت پروژه را اندازه‌گیری کنید.
قابل‌دستیابی: اگر شما روزی ۲ هزار کلمه تألیف کنید قادر خواهید بود کمتر از ۳۰ روز به هدف خود دست‌یابید.
مرتبط: چون محدودیتی در انتخاب ژانر کتاب خود ندارید. شما آزادید که هر موضوعی را برای نوشتن کتاب انتخاب کنید.
محدودیت زمانی: محدودیت زمانی شما طبق محاسبه شما برای ۵۰ هزار کلمه تا ۳۰ روز است.
کسب درامد از بلاگ
شما اگر دست‌به‌قلم خوبی دارید و بلدید که یک سایت با ورد پرس طراحی و پیاده‌سازی کنید، ظرفیت بالایی برای کسب درامد از نوشتن یک بلاگ خواهید داشت. برای هدف‌گذاری اسمارت این ایده به‌صورت زیر عمل می‌کنیم:
مشخص: در اول راه باید عددی را برای هدف‌گذاری انتخاب کنید، عدد درامد می‌تواند یک عدد مشخص باشد (مثلاً ماهانه ۱۰ میلیون تومان)
قابل‌اندازه‌گیری: اندازه‌گیری عدد پول بسیار راحت است و به‌سادگی می‌توان آن را رصد و اندازه‌گیری کرد.
قابل‌دستیابی: یک هدف معقول و قابل‌دستیابی برای کسب درامد از بلاگ تعیین کنید که قابل‌دستیابی است
مرتبط: ارتباطات در این کار قابل توجیه است و به‌وسیله‌ی سایت‌های شرکای تجاری و سیستم افلیت مارکت شما به کسب درامد می‌پردازید.
محدودیت زمانی: تعیین محدودیت زمانی به شما بستگی دارد. به‌عنوان‌مثال برای رسیدن به این هدف یک سال زمان مناسبی است.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی مدل هدف‌گذاری اسمارت پرداختیم. تمام فاکتورهای این سیستم هدف‌گذاری یعنی: مشخص، قابل‌اندازه‌گیری، قابل‌دستیابی، مرتبط و محدودیت زمانی را به تفکیک شرح دادیم و در ادامه چند مثال کاربردی از پیاده‌سازی این مدل هدف‌گذاری را بیان کردیم. از اینکه تا انتهای مقاله با ما همراه بوده‌اید از شما تشکر می‌کنیم. لطفاً نشرات و تجربیات خود را در مورد این مدل هدف‌گذاری یعنی اسمارت را با آژانس دیجیتال مارکتینگ ای تی هما به اشتراک بگذارید.
