هوش چیست ؟ + معرفی هوش های هشت‌ گانه گاردنر

زمان مطالعه: ۷ دقیقه

هوارد گاردنر -روانشناس و استاد دانشگاه- در سال ۱۹۸۳ یک نظریه تحت عنوان “هوش های چند گانه ” ارائه کرد که این نظریه جالب یک انقلاب جدیدی در طرح واره های استعدادیابی (که تا آن زمان مرسوم بود) ایجاد کرد.

نظریه ی هوارد گاردنر با عنوان ” هوش های چند گانه گاردنر” مشهور است و این قالب نه تنها محبوبیت بالایی کسب کرد بلکه فرمت اصلی بسیاری از الگوهای استعدادیابی رابه خود اختصاص داد.

امروزه تست هوش گاردنر برای کودکان یک ابزار قوی برای کشف استعدادهای کودکان است در این مقاله تمایل داریم علاوه بر بررسی این نظریه به انواع هوش های معرفی شده توسط هوارد گاردنر بپردازیم.

هوش چیست؟

پیش از اینکه در باره ی نظریه هوش های چند گانه گاردنر صحبت کنیم، هوش و کاربرد آن را بشناسیم. بدانیم که هوش واقعا چیست و از نظر فردی چه ابعادی از زندگی ما به هوش مرتبط است. وقتی کلمه ی هوش را می شنوید، شاید در ابتدا «تست ضریب هوشی» در ذهنتان تداعی شود. به بیانی ساده و به طور کلی، هوش ظرفیت و توانایی فکر ما است. همان چیزی که ما با آن متولد شده ایم. چیزی که قابل اندازه گیری است و اساسا تغییر ظرفیت و پتاسنیل آن سخت است.

بر اساس نظریه هوش های چند گانه هوارد گاردنر، روانشناسی کلاسیک(سنتی) در مورد هوش بسیار سطحی و محدود است. هوارد گاردنر در سال ۱۹۸۳ برای اولین بار، نظریه هوش های چندگانه را در کتاب “Frames of Mind: Theory of Multiple Intelligence” بصورت رسمی ارایه کرد. او در این کتاب اظهار داشت که تمامی انسان ها دارای انواع متنوعی از هوش هستند و همچنین گاردنر تشریح کرد که هشت عدد هوش مهم و با اهمیت در انسانها نهادینه شده است.

در ادامه مقاله به توضیح و تشریح این هشت هوش معرفی شده توسط گاردنر می پردازیم:

۱- هوش فضایی/تجسمی | آشنایی با هوش فضایی

افراد دارای هوش فضایی بالا، در هوش بصری و مکانی قوی هستند و به سادگی قادرند جهان پیرامون خود را در ذهن خود تجسم کنند و حتی آن را تغییر دهند. افراد دارای هوش فضایی قوی، نقشه‌ها، نمودار‌ها، تصاویر و فیلم ها رو به خوبی می توانند در خافظه خود ثبت و مورد بازیابی قرار دهند.

ویژگی افرادی که دارای هوش فضایی/تجسمی قوی هستند:

این دسته افراد از خواندن و نوشتن بسیار لذت می برند. استاد حل معماها هستند، در تفسیر نمودارها و نقشه ها به خوبی عمل می کنند. علاقه زیادی به هنرهای تجسمی دارند و توانایی بالایی در تشخیص الگوهای مختلف را دارا هستند.

موقعیت های شغلی مناسب برای افرادی که دارای هوش فضایی قوی هستند:

افراد دارای هوش فضایی بالا در شغل های زیر قادرند موفقیت های خوبی را کسب کنند:

مجسمه سازی

نقاشی

گرافیک

معماری

مهندس سازه

۲- هوش کلامی زبانی | آشنایی با هوش کلامی گاردنر

طبق نظر گاردنر، کسانی که دارای هوش زبانی و کلامی قوی هستند، در گویندگی و نویسندگی موفقیتهای چشمگیری کسب خواهند کرد. افراد دارای این هوش توانایی انتخاب و استفاده از کلمات را دارا هستند و نه تنها در نوشتن بلکه در هنگام صحبت کردن نیز قادرند بهترین کلمات را انتخاب و بهینه ترین عبارات را برای انتقال پیام خود مورد استفاده قرار دهند.

به طور کلی افراد دارای این هوش در نوشتن و ذخیره اطلاعات و صحبت کردن توانایی فوق العاده ای دارند.

ویژگی افرادی که دارای هوش کلامی قوی هستند:

همانطور که گفتیم حافظه خوب در ذخیره اطلاعات نوشتاری و گفتاری از خصوصیات مهم این افراد است. افراد دارای هوش زبانی و کلامی قوی، عاشق خواندن و نوشتن هستند و سعی می کنند در بحث، گفتگو و سخنرانی ها حضور فعالی داشته باشند. این افراد قادرند به خوبی موضوعات و مسایل گوناگون رو توضیح و به مخاطب انتقال دهند. بیشتر اوقات این افراد در گفتار خود از شوخ طبی استفاده می کنند.

موقعیت های شغلی مناسب برای افرادی که در هوش کلامی قوی هستند:

افراد دارای هوش کلامی و زبانی قوی ، قادرند در بیشتر شغلها خوش بدرخشند. مثلا می توانند از قدرت نوشتن خود بهره بگیرند و یک نویسنده یا روزنامه نگار شوند و از طرفی دیگر قادرند با استفاده از قدرت بیان خود سخنران، معلم و وکیل موفقی شوند.

۳- هوش منطقی – ریاضی | آشنایی با هوش منطقی گاردنر

افراد دارای هوش منطقی-ریاضی دارای توانایی بالایی در تجزیه و تحلیل و حل عملیات ریاضی و محاسباتی هستند. این امر توسط این افراد با دقت و سرعت بالایی انجام می پذیرد. طبق نظریه گاردنر، افراد دارای هوش منطقی-ریاضی قوی، می توانند الگوها را به سرعت تشخیص دهند و با تحلیل منطقی خود به حل مسئله بپردازند. این دسته افراد مشتاق هستند تا در مورد اعداد و روابط آنها و همچنین الگوهای منطقی گوناگون تفکر کنند.

ویژگی افرادی که دارای هوش منطقی – ریاضی قوی هستند:

افراد دارای هوش منطقی-ریاضی قدرتمند، با مهارت و قدرت خود عاشق حل مسله هستند. انها در باره ی تفکر در مورد ایده های انتزاعی آنها را به وجد می آورد.

این دسته افراد از نتایج ازمایش های علمی لذت می برند و از حل محاسبات پیچیده سرخوش می شوند.

موقعیت های شغلی مناسب برای افرادی که در هوش منطقی – ریاضی قوی هستند:

اگر شما هم از دسته ی افراد دارای هوش منطقی-ریاضی قوی هستید، شغل هایی که با اعداد و الگوریتم های منطقی و محاسباتی مرتبط هستند می تواند برای شما بهترین انتخاب ها باشد. شغلهایی مانند: دانشمند، ریاضی دان، برنامه نویس کامپیوتر، شغلهای مهندسی، حسابداری و … برای شما بسیار مناسب است و می توانید انتظار موفقیت خود را در این رشته ها داشته باشید.

۴- هوش جسمی – حرکتی | آشنایی با هوش جسمی و حرکتی گاردنر

طبق نظریه هوش های هشت گانه هوارد گاردنر، کسانی که دارای هوش جسمی و حرکتی بالایی هستند، توانایی بسزایی در حرکات بدنی و همچنین کنترل حرکتی خود دارند. این افراد دارای هماهنگی بدنی عالی و همچنین چابکی خاصی هستند.

ویژگی افرادی که دارای هوش جسمی حرکتی قوی هستند :

طبق گفته های گاردنر، افراد دارای هوش جسمی حرکتی قوی، شامل ویژگی های زیر هستند:

در حرکت و جنب و جوش به خوبی عمل می کنند.

از ساخت حرکات جدید بدنی لذت می برند.

هماهنگی بدنی بالایی دارند.

دوست دارند همواره در حال انجام حرکات بدنی باشند.

خستگی کمتری در انجام ورزشهای متنوع دارند.

موقعیت های شغلی مناسب برای افرادی که در هوش جسمی – حرکتی قوی هستند :

بدیهی است که افراد دارای هوش جسمی – حرکتی قوی در حیطه های ورزشی بهترین عملکرد را از خود نشان خواهند داد. این افراد باید با توجه به علایق خود رشته ی ورزشی مناسب با خود را انتخاب کنند.

همچنین این افراد می تواند به عنوان اکروباتیک و بدلکاری نیز موفق باشند.

۵- هوش میان فردی | آشنایی با هوش میان فردی گاردنر

از مهمترین هوش های مطرح شده در هوش های هشتگانه گاردنر، هوش میان فردی است. طبق نظر گاردنر، این هوش میان فردی با احساسات، درک نسبت به پیرامون و تعاملات اجتماعی مرتبط است. درون مایه  و هسته ی هوش میان فردی، شناخت و درک صحیح از اطراف و اشخاص و احساسات قوی است.

ویژگی افرادی که دارای هوش میان فردی قوی هستند :

افراد دارای هوش کلامی بالا مهارت خوبی در برقراری ارتباط کلامی با دیگران را دارا هستند. با افراد روابط مثبت و پایداری ایجاد می کنند. قادرند اختلاف های گروه ها را حل کنند. این افراد تعاملات اجتماعی موثری دارند و اگر این کشف استعداد به خوبی انجام گیرد ، این افراد قادر خواهندبود نقش بسزایی را در جامعه ایفا کنند.

موقعیت های شغلی مناسب برای افرادی که در هوش میان فردی قوی هستند :

برای افراد دارای هوش میان فردی قوی، شغلهایی مانند: فیلسوف، نویسنده، مددکار، روانشناس، نظریه پرداز و … مناسب است.

۷- هوش طبیعت گرا | آشنایی با هوش طبیعت گرا

یکی دیگر از هوش های هشتگانه گاردنر، هوش طبیعت گرا است. این هوش با پیدا کردن الگو ها، روابط با طبیعت، شناخت جهان هستی و کشف طبیعت محیط پیدامون با این هوش مرتبط است.

بر اساس نظریه گاردنر افرادی که دارای این نوع هوش هستند، هماهنگی بالایی با طبیعت دارند و دیوانه وار به دنبال کاوش و جستجو در محیط اطراف برای یادگیری و کشف هستند. این افراد ادراک بالایی دارند و حتی بر تغییرات نامحسوس و باطنی محیط پیرامون خود آگاهی و درک بالایی دارند.

ویژگی افرادی که دارای هوش طبیعت گرا قوی هستند :

افراد دارای هوش طبیعت گرای قوی، علاقه ی وافری به موضوعاتی مانند گیاه شناسی، زیست شناسی و جانور شناسی دارند. از گردشگری و کمپینگ، باغبانی، کاوش، پیاده روی و کوهنوردی لذت می برند. از زیر سقف بودن زیاد خوششان نمی اید و تمایل دارند همواره در فضای بیرون باشند. این افراد علاقه ای به یادگیری مسایل بی ارتباط با طبیعت ندارند.

موقعیت های شغلی مناسب برای افرادی که در هوش طبیعت گرا قوی هستند :

اگر شما هم از دسته افرادی هستید که دارای هوش طبیعت گرای قوی هستند، انتخاب های مناسب برای شخصیت شما می تواند زیست شناس، مزرعه دار، لیدر تور طبیعت گردی، مهندس کشاورزی و گیاه شناس گزینه های مناسبی هستند.

۸- هوش موسیقیایی | آشنایی با هوش طبیعت گاردنر

هشتمین و اخرین نوع هوش از هوش های هشتگانه ی ارایه شده توسط گاردنر، هوش موسیقیایی است.

افراد دارای هوش موسیقیایی قوی، قادرند ریتم، صدا و الگوهای موسیقیایی را با دقت بالایی پردازش کنند.

ویژگی افرادی که در هوش موسیقیایی قوی هستند:

افراد دارای هوش هیجانی بالا تشخیص بسیار خوبی در اصوات دارند. این افراد قادرند الگوها و ریتم های مختلف موسیقی را تفکیک کنند و تفاوت آن را بدانند. همچنین افراد دارای هوش موسیقایی بالا از شنیدن و نواختن موسیقی و اواز لذت بالایی می برند و عاشق این کار هستند.