Digital currency

ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟

زمان مطالعه: ۷ دقیقه

ارز دیجیتال چیست و چه کاربردی دارد؟

ارز دیجیتال یا کریپتو کارنسی (Cryptocurrency) یک شکل از پول دیجیتال است که بر اساس علم رمزنگاری ساخته شده است. اکثر ارزهای دیجیتال برای استفاده و بهره مندی از شفافیت و غیرمتمرکز بودن (Decentralize) از فناوری بلاک چین (Blockchain) استفاده می‌کنند.
غیرمتمرکز بودن این ارزها به معنای این است که توسط هیچ گروه، سازمان و سازمانی کنترل نمی‌شوند.
شما قادرید ارزهای دیجیتال را به‌طور مستقیم و بدون کنترل و دخالت هیچ واسطه‌ای در بستر شبکه‌ی اینترنت به هرکسی ارسال کنید؛ درواقع برای ایجاد تراکنش در ارزهای دیجیتال، شما نیاز به افتتاح حساب و احراز هویت در حساب بانکی خاص یا سازمان‌های واسطه‌ای دیگر ندارید.
رمز ارزها هم مانند دیگر پول‌ها (ارزهای فیات) مثل ریال و دلار با سازوکارها و متدهای متنوعی ایجاد می‌شوند. رویه ساخت برخی از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین (Bitcoin) با ماینینگ (استخراج) انجام می‌پذیرد؛ برخی دیگر از ارزهای دیجیتال که از قبل استخراج‌شده‌اند به‌صورت سکه یا توکن روی شبکه برای خریدوفروش و معاملات روی شبکه بلاک چین قرار می‌گیرند.
رمز ارزها روی تکنولوژی دفتر کل توزیع‌شده (Distributed Ledger) ساخته و قرار داده‌شده‌اند که این دفتر کل یکی از محصولات فناوری بلاک چین است. این بلاک چین‌ها که به اکثراً به‌صورت عمومی هستند، قابل مشاهده توسط تمام افراد در شبکه هستند و این ویژگی شفافیت بلاک چین است.

ارز دیجیتال چیست؟

به نظر تعداد زیادی از کاربران رمز ارز بیت کوین اولین ارز دیجیتال واقعی است که همان‌طور که در وایت پیپر (White Paper) این رمز ارز قیدشده است ایده آن در سال ۲۰۰۸ میلادی ثبت و اولین سکه بیت کوین در سال ۲۰۰۹ میلادی استخراج‌شده است.
ایده خلق ارزهای دیجیتال با دو مسئله مهم در دنیای مالی یعنی «دخالت و کنترل شخص ثالث» شکل گرفت. وقتی‌که شما برای نگهداری از پولتان و همچنین انتقال پول از بانک کمک می‌گیرید، درواقع شما به بانک اعتماد کرده‌اید و این اعتماد شاید برایتان ریسک داشته باشد.
بیت کوین تحت عنوان اولین ارز دیجیتال جهان توانست این مشکل اعتماد را حل کند و دیگر نیازی نیست که شما برای انتقال و نگهداری پول خود به نهاد یا بانک خاصی اعتماد کنید؛ در ادامه به توضیح اینکه چگونه ارز دیجیتال می‌تواند این مشکل را حل کند می‌پردازیم.
با گذر زمان از سال ۲۰۰۹ میلادی ارزهای دیجیتال زیادی برای حل مشکلات و همچنین کاربردهای دیگر متولد شدند. برای نمونه می‌توان به ارز دیجیتال اتریوم اشاره کرد که یک بستر قوی برای توسعه برنامه‌ها و همچنین اجرای قراردادهای هوشمند ایجاد کرد؛ و یا ارز دیجیتال ریپل که با یک نگاه خوش‌بینانه به بانک‌ها تمرکز خود را بر ارتقا و بهینه‌سازی ارتباطات بین‌بانکی و رمز ارزها و نهایتاً پرداخت سریع و کم‌هزینه گذاشت و خوشبختانه موفق بود و توانست در دادگاه‌های بورس و اوراق بهادار SEC() سربلند بیرون بیاید.
در حال حاضر توکن های زیادی بر بستر کریپتو کارنسی ساخته‌شده‌اند؛ ایاس (EOS)، ترون (TRX)، دوج (DOGE) و غیره
ازجمله توکن هایی هستند که از بلاک چین‌های اصلی برای اجرای ترانس اکشن‌های (تراکنش) خود بهره‌برداری می‌کنند.

مقاله پیشنهادی:  کلاهبرداری فیشینگ چیست؟

ارزهای دیجیتال چگونه کار می‌کنند؟

ارزهای دیجیتال برای اجرای تراکنش‌های خود از مدل‌های مختلفی استفاده می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، بیت کوین از مدل اثبات کار (Proof of Work) استفاده می‌کند که بر اساس این مدل، ماینرهای بیت کوین تراکنش‌ها را بررسی و تائید می‌کنند.
این مدل‌های متنوع در فناوری بلاک چین «الگوریتم‌های اجماع» یا Conscious Algorithm نامیده می‌شوند. در این الگوریتم‌های اجماع، چگونگی به‌اتفاق رسیدن مشارکت‌کنندگان شبکه برای تائید یا عدم تائید یک تراکنش تعیین می‌شود.
تمامی تراکنش‌های ارزهای دیجیتال به‌صورت متد همتا به همتا (P2P) انجام می‌گیرد و بر مبنای این مدل، تراکنش از بودن واسطه بی‌نیاز می‌شود.
درواقع وظیفه نظارت بر شبکه و تأمین امنیت توسط نودها انجام می‌گیرد و این نودها در هر شبکه با روش‌های مختلفی مشخص‌شده است؛ مثلاً برای بیت کوین، ماینرها یا استخراج‌کنندگان مسئولیت نظارت بر تراکنش و امنیت آن را به عهده‌دارند.

رمز ارزها چه فرقی با پول‌های معمولی دارند؟

یک سری خصوصیات باعث ایجاد تفاوت و تمایز میان رمز ارزها و پول‌های مرسوم (فیات) می‌شود، البته ویژگی‌هایی که ذکر می‌کنیم شامل تمام ارزهای دیجیتال نمی‌شود اما به‌طورکلی این خصوصیات بارز ارزهای دیجیتال است.
ویژگی اول در رمز ارزها غیرقابل‌بازگشت بودن تراکنش‌های شماست! اگر شما توسط یک بلاک چین مثلاً بیت کوین مقداری ارز را به کسی انتقال دهید و تراکنش شما تائید شود، دیگر قادر نیستید آن را به‌حساب خود برگردانید مگر اینکه از فرد دریافت‌کننده درخواست کنید که مبلغ را به‌حساب شما برگرداند، درصورتی‌که در سیستم بانکی این مورد را می‌توان پیگیری کرد و شما با پیگیری قضایی خواهید توانست پول خود را پس بگیرد. درواقع اگر در شبکه‌ی بلاک چین مبلغی را به آدرس کیف پول کسی به‌اشتباه ارسال کنید به بیانی ساده باید بی‌خیال آن پول شوید!
مورد دوم از ویژگی‌های ارزهای دیجیتال ناشناسی یا نیمه ناشناس بودن آدرس کیف پول‌هاست. در شبکه‌ی بلاک چین آدرس کیف پول شما همان شماره کارت یا حساب بانکی شماست و هیچ هویتی در آن تعبیه نشده است. البته با بررسی دقیق آدرس و تراکنش‌ها (درصورتی‌که بر کیف پول صرافی تراکنش انجام‌گرفته باشد) می‌توان تا حدودی به رصد فرد گیرنده ارز دیجیتال پرداخت. آدرس‌های ارزهای دیجیتال یک‌رشته‌ی متشکل از حروف و اعداد است. برخی از ارزهای دیجیتال مانند مونرو و زی کش به‌گونه‌ای ساخته‌شده‌اند که شناسایی هویت در آن تقریباً غیرممکن است.
 
ویژگی سوم ارزهای دیجیتال، فرامرزی و جهانی بودن آن‌هاست. با سیستم‌های پرداخت پول بین‌المللی فعلی، روند ارسال پول به اقصا نقاط جهان ممکن است چندین روزبه طول بیانجامد؛ اما ارزهای دیجیتال قادرند این تراکنش‌ها را در ظرف چند دقیقه (بسته به نوع ارز و وضعیت شبکه) انجام دهند. رمز ارزها مرزی را نمی‌شناسند و هرلحظه می‌توانید به هر نقطه‌ای از جهان که دوست دارید ارسال پول خود را به بهترین و سریع‌ترین حالت ممکن انجام دهید.
 
ویژگی چهارم در ارزهای دیجیتال بحث «امنیت» است. امنیت تراکشن های درون شبکه‌ی بلاک چین توسط قدرت هش (که توسط ماینرها تولید می‌شود) تأمین می‌شود. همچنین کلید خصوصی و کلید عمومی به کاربران شبکه این امکان را می‌دهد تا کنترل پول دیجیتالی خود را به عهده بگیرند و از دسترسی افراد دیگر جلوگیری کنند.

انواع رمز ارزها

رمز ارزها به‌استثنای بیت کوین به دودسته‌ی آلت کوین‌ها (Altcoins)  و توکن ها (Tokens) تقسیم‌بندی می‌شوند. آلت کوین‌ها هرکدام یک بلاک چین منحصربه‌فرد برای خودشان دارد، برخی آلت کوین‌ها مانند بیت کوین کش یا لایت کوین بر اساس کدهای اولیه بیت کوین ساخته‌شده‌اند و اصطلاحاً یک فورک (زنجیره‌ی بلوکی) از بیت کوین هستند. درواقع این الت کوین‌ها با تغییرات جزئی در ساختار بیت کوین، الگوریتم‌های استخراج، زمان ایجاد بلاک و همچنین هزینه کارمزد تراکنش ایجادشده‌اند.
برخی دیگر از آلت کوین‌ها مانند اتریوم، بایننس کوین بدون استفاده از کدهای بیت کوین به وجود آمده‌اند و شبکه‌ی منحصربه‌فرد خود را ساخته‌اند. اکثر این کوین‌ها به‌جز انتقال پول کاربردهای زیادی مانند قراردادهای هوشمند را هم پشتیبانی می‌کنند.
توکن‌ها دسته‌ی دوم از ارزهای دیجیتال هستند که درواقع بر بستر یک پلتفرم دیگر مانند اتریوم یا بایننس کوین ساخته می‌شوند. توکن‌ها شبکه‌ای اختصاصی برای خود ندارند و از قدرت بلاک چین خود مانند اتریوم به اجرای تراکنش و عملیات خود می‌پردازند.

ارزهای دیجیتال معروف

در حال حاضر بیش از ۲۰۰۰ ارز و توکن دیجیتال در مارکت ارزهای دیجیتال وجود دارد که بسیاری از آن‌ها پیشرفت داده نشده و یا کاملاً از بین رفته‌اند اما برخی از آن‌ها در طول این ده سال از تاریخ پیدایش ارزهای دیجیتال، رده خود را در جدول رتبه‌بندی حفظ کرده‌اند و در بین صدرنشین‌های جدول رتبه‌بندی بازار ارزهای دیجیتال حضور دارند. در ادامه به معرفی چند ارز دیجیتال معروف می‌پردازیم:

بیت کوین (Bitcoin)

بی‌تردید مشهورترین و قدیمی‌ترین و همچنین پرچم‌دار مارکت ارزهای دیجیتال بیت کوین است. از زمان ساخت این ارز دیجیتال توسط ساتوشی ناماکاتو در سال ۲۰۰۸ میلادی، این ارز تاکنون جایگاه اول خود را از دست نداده است.

مقاله پیشنهادی:  اهمیت داشتن وبلاگ در سایت چیست؟

اتریوم (Ethereum)

در سال ۲۰۱۳ میلادی ایده‌ی اولیه ارز دیجیتال اتریوم توسط ویتالیک بوترین مطرح گردید. عرضه اولیه (ICO) سکه اتریوم در سال ۲۰۱۴ انجام شد و بالاخره در جولای ۲۰۱۵ اتریوم راه‌اندازی شد. اتریوم با ایده‌های نوآورانه مانند قراردادهای هوشمند Smart Contract به بازار نفوذ و رتبه دوم را از آن خود کرد. هر کاربر می‌تواند در شبکه‌ی اتریوم توکن خود را بسازد.

BNB (بایننس کوین)

بایننس کوین، سکه‌ی انحصاری صرافی بایننس است. این ارز دیجیتال در ماه جولای سال ۲۰۱۷ به‌صورت (ICO) عرضه شد. هدف اصلی بایننس کوین جذب سرمایه برای صرافی معتبر ارزهای دیجیتال بایننس (Binance) بود. ساخت این ارز دیجیتال موجب پیشرفت چند برابری ارزش صرافی و به طبع ارزش این سکه شد؛ به‌طوری که در حال حاضر رتبه این ارز دیجیتال در جدول رده‌بندی مارکت ارزهای دیجیتال ۳ است. در ابتدا این ارز دیجیتال بر شبکه‌ی ERC-20 اتریوم قرار داشت و در سال ۲۰۱۹ میلادی شبکه‌ی اختصاصی بلاک چین خود را راه‌اندازی کرد و بر بستر بلاک چین خود قرار گرفت.

لایت کوین (Litecoin)

سوم ارز دیجیتال معروف و قدیمی، ارز دیجیتال لایت کن است. لایت کوین با انجام تغییرات بر کدهای بیت کوین (فورک) متولد شد. سازنده لایت کوین چارلی لی است. ارز دیجیتال لایت کوین از مدت‌ها قبل به‌عنوان نقره‌ی دیجیتال در بین فعالان بازار کریپتو کارنسی معروف است.

چرا ارزهای دیجیتال محبوب‌اند؟

ارزهای دیجیتال به خاطر فناوری قوی و همچنین ایده‌های ازادخواهانه و ضد انحصارطلبی به‌شدت در بین مردم محبوب شد.
بازار ارزهای دیجیتال به دلیل نو پا بودن دارای دامنه‌ی نوسان زیادی هست به‌طوری‌که ممکن است یک ارز در طول روز چند صد درصد رشد کند و یا چند درصد ریزش کند که این مورد برای معامله گران روزانه و هفتگی (تریدرها) یک ویژگی جذاب است و می‌تواند سود مطلوبی را نصیب معامله گران کند.
همان‌طور که گفتیم فناوری رمزنگاری موجود در ارزهای دیجیتال که پایه آن ریاضیات است، امکان سو استفاده و تقلب را به صفر می‌رساند و این موردی مهم برای عموم مردم و سرمایه‌گذاران است.
از طرفی حذف واسطه‌های نظارتی نیز یکی از عوامل مهم در این محبوبیت است چراکه افراد زیادی که به سیستم‌های مالی سنتی خوش‌بین نبودند به ارزهای دیجیتال که دارای شفافیت است، تمایل بالایی پیدا می‌کنند.

سخن پایانی

در مقاله‌ی حاضر به تعریف و ماهیت ارز دیجیتال پرداختیم و چگونگی کارکرد آن را بازگو کردیم. تفاوت بین بیت کوین، آلت کوین و توکن را شرح دادیم و مزایای استفاده از ارزهای دیجیتال را بیان کردیم، چند ارز دیجیتال معروف را معرفی کردیم و دلیل محبوبیت ارزهای دیجیتال را بررسی کردیم. امیدواریم توانسته باشیم در این مقاله به پرسش‌های ذهنی شما پاسخ مناسبی داده باشیم. لطفاً نظرات خود را در مورد ارزهای دیجیتال با آژانس دیجیتال مارکتینگ ای تی هما به اشتراک بگذارید.

 

 

مقاله پیشنهادی:  رابط کاربری یا UI چیست؟

دیدگاه‌ خود را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *