مسیر رازآلود برند اوبر (UBER) درس عبرتی برای تمام استارتاپ‌ها!
اگر به اطرافمان نگاهی گذرا بیندازیم می‌بینیم که استفاده از تاکسی‌های معمولی دیگر از مد افتاده و تاکسی‌های اینترنتی جای آنها را گرفته است! دلیل این محبوبیت را می‌دانید؟ دلیل این تغییر راحتی و سادگی این نوع تاکسی‌هاست!
البته در روزهای اول، اطمینان به این تاکسی‌های جدید کمی دشوار بود، اما هرکسی پس از یک‌بار استفاده از آن، به مشتری همیشگی‌اش تبدیل می‌شد.
همه ما ترجیح می‌دهیم تا لحظه آخر در منزل بمانیم و بدون زحمت و زمان زیاد به مقصد برسیم. این دقیقا کاری است که تاکسی‌های اینترنتی انجام می‌دهند. شرکتهای مختلفی این تاکسی‌های اینترنتی را تولید کرده‌اند، اما به‌نظرتان اولین تاکسی‌های اینترنتی چگونه پدید آمدند؟
اولین تاکسی‌های اینترنتی را شرکت اوبر ساخت و صنعت حمل‌ونقل دنیا را متحول کرد. البته مسیر ساخت این برند به همین راحتی‌ها نبود و پس از گذر سختی‌های زیاد این اپلیکیشن در اختیار اکثر مردم دنیا قرار گرفته است!
در این مقاله به اوبر و مسیری که سازندگان آن طی کرده‌اند می‌پردازیم. این مسیر برای آنها پر از دست‌انداز و موانع بود اما پر از درس و نکته برای ماست! در انتهای این مقاله دیگر از بابت راه‌اندازی و پیشرفت استارتاپ خود نگرانی نخواهید داشت.
در مرحله اول بیایید نگاهی به کارکرد اپلیکیشن اوبر بیندازیم و ببینیم روش کار با این اپلیکیشن چگونه است.
اوبر چگونه کار می کند؟
اگر از کاربران جدید اوبر هستید اصلا نگران نباشید. درخواست راننده از این اپلیکیشن بسیار راحت است. در این قسمت گام‌به‌گام در یادگیری آن در کنارتان هستیم.
- اولین کاری که باید انجام دهید نصب اپلیکیشن اوبر است این برنامه در دستگاه‌های iPhone و Android قابل اجراست.
- مقصد موردنظرتان را در برنامه تایپ کنید.
- در قسمت پایین صفحه نوع وسیله نقلیه مورد نظرتان را انتخاب کنید.
- محل مبدا و مقصد را نیز تایید کنید سپس گزینه درخواست را بفشارید.
- در این مرحله فقط کافیست منتظر بمانید تا راننده درخواست شما را بپذیرد.
- براساس نقشه شما می‌توانید موقعیت مکانی تاکسی موردنظرتان را مشاهده و زمان تقریبی رسیدن آن را بدانید. البته به محض نزدیکی راننده، برنامه شما را مطلع خواهد کرد. مسلما هزینه سفر نیز به مسافت و زمان آن بستگی دارد.
- این اپلیکیشن همان‌طور که از کارکرد آن مشخص است فواید بسیاری دارد که در زیر چند مورد اصلی آن را می‌خوانید.
اوبر چه مزایایی دارد؟
سازمان حمل‌ونقل تا سالیان طولانی به همان شکل قدیمی عمل می‌کرد؛ یعنی شما برای جابه‌جا شدن در سطح شهر، باید با ایستادن در خیابان برای تاکسی‌ها دست تکان می‌دادید و تازه اگر خوش‌شانس باشید اولین تاکسی شما را سوار می‌کرد!
اما در حال حاضر برای این‌کار اپلیکیشنی ایجاد شده که همه این‌کارها را برایتان انجام می‌دهد. در واقعا اپلیکیشن اوبر به شما این امکان را می‌دهد که در هر نقطه‌ای که هستید نزدیک‌ترین تاکسی را پیدا کرده و به مقصد خود برسید. البته شما با توجه به نوع خودرو و قیمت آن نیز حق انتخاب دارید! اوبر و شرکتهای نظیر آن در طول تاریخ مزایای بسیاری برای کاربران داشته که در زیر از این مزایا مطلع می‌شوید.
۱.عدم نیاز به پول نقد در اوبر
کاربران برای استفاده از اوبر دیگر نیازی به پول نقد ندارند و پولی بین راننده و مسافر دست به دست نشده و هزینه سفر از حساب اعتباری مسافر کم می‌شود. این اپلیکیشن نگرانی کاربران را از بابت پول نقد برطرف می‌کند.
۲.ارائه خدمات حرفه‌ای به کاربران
رانندگان اوبر و دیگر شرکتهای مانند آن، از اتومبیل‌های خود استفاده می‌کنند و به هین دلیل تمام تلاش خود را در منظم و تمیز نگه داشتن اتومبیل‌شان به کار می‌برند. حتما شما هم تابه‌حال با رانندگان بداخلاق سروکار داشته‌اید!
من همیشه در گذشته وقتی صبح‌ها قصد رفتن به محل کارم را داشتم به اجبار از تاکسی‌های سنتی استفاده می‌کردم و معمولا به‌دلیل بداخلاقی یا انرژی منفی آنها روز خوبی را شروع نمی‌کردم و انرژی منفی آنها تا پایان روز با من همراه بود!
اما رانندگان اوبر عموما خوش‌اخلاق و مودب هستند و رانندگان ضعیف و غیرحرفه‌ای اخراج می‌شوند! دلیل آن امکان ارزیابی رانندگان توسط مسافران است. در قسمت‌های بعدی مقاله این مورد را بیشتر شرح می‌دهیم.
۴.ایجاد حس امنیت برای رانندگان!
ایجاد امنیت فقط برای مسافران ضروری نیست بلکه رانندگان نیز به این حس امنیت نیاز دارند! این امنیت با در اختیار داشتن هویت و شماره کارت اعتباری مسافران فراهم می‌شود. نکته جالب‌تر این است که رانندگان نیز میتوانند به مسافران خود امتیاز دهند. اوبر درصورت مشاهده رتبه‌بندی پایین، حساب این مسافران مزاحم و بی‌ادب را مسدود کرده و دیگر به آنها اجازه استفاده از آن را نمی‌دهد!
حال که با اوبر و مزایای آن آشنا شدید، بهتر است برویم سراغ داستان آن! آیا دوست دارید بدانید اوبر چگونه و توسط چه کسانی ایجاد شد؟ ساخت و راه‌اندازی این اپلیکیشن داستان شگفت‌انگیزی دارد که مطمعنا از خواندن آن پشیمان نمی‌شوید!
داستان تولد اوبر
در این قسمت داستان چگونگی ساخت و اجرای اوبر را روایت می‌کنیم. از ایده، اجرا، چالش‌ها، ضرر و سود شرکت اوبر می‌گوییم.
تولد اوبر در پاریس توسط دو دوست!
اوبر در پاریس متولد و توسط دو شخص به نام‌های گرت کمپ (Garrett Camp) و تراویس کالانیک (Travis Kalanick) تاسیس شد. بهتر است قبل از هرچیز کمی با این دو دوست آشنا شویم.
۱.تراویس کالانیک از موسسان اولیه اوبر
کالانیک در ۶ آگوست ۱۹۷۶ و در حومه لس آنجلس به دنیا آمد. او از همان دوران نوجوانی به‌دلیل علاقه زیادش رشته کامپیوتر را انتخاب کرد اما پس از مدتی تحصیل در دانشگاه UCLA انصراف خود را اعلام و دانشگاه را ترک کرد!
او در ابتدا به‌همراه تعدادی از دوستانش به توسعه استارتاپ اسکور (Scour INC) که یک موتور جستجوی اینترنتی بود پرداخت. با این موتور جستجو کاربران می‌توانستند فیلم یا موسیقی آنلاین را به اشتراک بگذارند؛ اما پس از مدتی به‌دلیل مواجه با مشکلات حقوقی، متاسفانه آن را رها و اعلام ورشکستگی کرد!
او هرگز از علاقه خود دست نکشید و در سال ۲۰۰۱ شرکت رد سوش (Red Swoosh) را راه‌اندازی کرد و در سال ۲۰۰۷ آن را به قیمت ۱۹ میلیون دلار فروخت! او پس از مدتی توسط دوستش گرت به راه‌اندازی شرکت اوبر مشغول شد.
۲.گرت کمپ طراح اولیه اوبر
کمپ در ۴ اکتبر ۱۹۷۶ در کانادا متولد شد. او برخلاف کالانیک تحصیل خود را در رشته مهندسی برق در دانشگاه کالگری به پایان رساند. او قبل از اوبر یک پلتفرم به نام استامبل آپن (StumbleUpon) داشت که در سال ۲۰۰۷ شرکت ای بی (eBay) آن را به قیمت ۷۵ میلیون دلار از او خرید!
ایده اوبر از کجا جرقه خورد؟!
قصه اوبر از جایی شروع شد که این دو نفر در سال ۲۰۰۸ به کنفرانسی در پاریس رفته بودند اما در نیمه‌های شب موفق به یافتن تاکسی خالی برای رسیدن به هتل نشدند. در همین زمان این ایده در ذهن آنها جرقه زد که «چگونه می‌شود بدون اتلاف وقت، فقط با استفاده از موبایل خود به‌راحتی تاکسی پیدا کرد؟»
این ایده تا مدت‌ها در ذهن کمپ رژه می‌رفت تا اینکه بالاخره تصمیم به اقدام برای آن گرفت! او در ابتدا هیچوقت فکر نمی‌کرد که این ایده سیستم حمل‌ونقل دنیا را دست‌خوش تغییر کند! همه کارهای مهم در ابتدا با ایده‌پردازی شروع می‌شوند. مهم این است که آن را از ایده به عمل تبدیل کنیم.
حتی هواپیما نیز روزی ایده و یا حتی آرزوی بشر بود، شاید خیلی از افراد این ایده و رویا را در سر داشتند که «چگونه می‌شود بدون بال پرواز کرد؟» اما فقط برادران رایت این ایده را اجرایی و مردم را با دنیای جدیدی روبه‌رو و همه را مدیون خود کردند!
درواقع کمپ و کالانیک با خلاقیت و پشتکار خود نیز همین کار را به شیوه دیگری انجام دادند که با نتیجه آن در ادامه آشنا می‌شوید.
آغاز فعالیت اوبر و آزمایش آن
کمپ با اینکه در سال ۲۰۰۹ هنوز مدیر عامل StumbleUpon بود، اما در کنار آن نمونه اولیه اوبر را نیز به‌عنوان یک پروژه جانبی آغاز کرد! در تابستان همان سال کمپ توانست کالانیک را برای سرپرستی اوبر متقاعد کند. البته علاقه کالانیک به کارآفرینی و کامپیوتر نیز در تصمیمش بی‌تاثیر نبود!
پس از یک سال تلاش بالاخره آنها توانستند نمونه اولیه اوبر را در اوایل سال ۲۰۱۰ فقط با استفاده از ۳ خودرو آزمایش کنند و عرضه اصلی آن در ماه می در سانفرانسیسکو انجام شد.
این اپلیکیشن به‌دلیل سادگی و راحتی در سفارش خودرو روزبه‌روز در بین مردم پاریس محبوب شد. مسلما هیچ‌کس از انتظار خوشش نمی‌آید و همه ترجیح می‌دهند به‌جای ایستادن در سرما و گرما برای یافتن تاکسی، این‌کار را فقط با فشردن چند دکمه انجام دهند!
افراد بعد از ورود به اپلیکیشن و سفارش سفر موردنظرشان، مکان توسط GPS شناسایی و هزینه به‌طور خودکار محاسبه می‌شود. همین راحتی و سادگی، استارتاپ اوبر را به یکی از محبوب‌ترین شرکت‌ها تبدیل کرد.
اولین درخواست اوبر در سال ۲۰۰۹ انجام و این شرکت بعد از دو سال یعنی در سال ۲۰۱۱ در سطح بین‌المللی نیز راه‌اندازی شد!
دوره‌های تامین مالی و چگونگی فعالیت اوبر تا به امروز
در این بخش با ما همراه باشید تا ببینیم این شرکت بزرگ چگونه سرمایه مورد نیاز خود را در طول چند سال متوالی فراهم کرده است.
پنج سال اول اوبر: ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳
این دوره، زمان شکوفایی اوبر در سطح بین‌المللی بود. سرمایه اولیه آن (۲۰۰ هزار دلار) در ابتدا توسط بنیان‌گذاران آن یعنی کمپ و کالانیک تهیه شد؛ اما پس از مدتی با پیشرفت اوبر، سرمایه‌گذاران زیادی جذب آن شدند و به این ترتیب روزبه‌روز به سرمایه اوبر افزوده و به بازارهای بین‌المللی وارد شد.
اولین بودجه اوبر (حدود ۱۱ میلیون دلار) در سال ۲۰۱۱ توسط بنچمارک کپیتال فراهم شد و اوبر در نیویورک، سیلتل، شیکاگ و و واشنگتن دی سی گسترش یافت. در دسامبر ۲۰۱۱ بودجه اوبر به ۳۷ میلیون دلار رسید و در سال ۲۰۱۲ این شرکت UberX را راه‌اندازی کرد. درواقع این شرکت یک خودروی هیبریدی ارزان قیمت را به‌جای لیموزین‌های سیاه رنگ به کاربران ارائه کرد که قیمت آن در ابتدا مشابه تاکسی‌ها و ۳۵ درصد کمتر از نرخ لیموزین بود.
بعد از مدتی اوبر یک خدمت جدید به کاربران ارائه کرد؛ این شرکت امکان پرداخت هزینه سفر را از طریق اپلیکیشن فراهم و مخاطبان بیشتری جذب کرد. در سال ۲۰۱۲ اوبر علاوه‌بر گسترش در آسیا، آمریکای جنوبی و آفریقا در لندن نیز فعالیت خود را آغاز کرد. در سال ۲۰۱۴ به‌دلیل افزایش سرمایه در بازار چین هم در دسترس افراد قرار گرفت.
بودجه اضافی و موانع برند اوبر: ۲۰۱۴ تاکنون
در ژوئن ۲۰۱۵، اوبر با ارزش ۵۱ میلیارد دلار به باارزش‌ترین استارت آپ جهان تبدیل شد و در ژوئن ۲۰۱۶، ۳.۵ میلیارد دلار دیگر نیز از سمت صندوق دارایی دولتی عربستان سعودی جذب کرد.
با رشد سریع اوبر، مناقشات زیادی به وجود آمد. مسلما مناقشات داخلی و خارجی برای شرکتهای تجاری بزرگ امری طبیعی است! یکی از این مناقشات خارجی این بود که اوبر باید برای اثبات خود به‌عنوان کسب‌وکاری قانونی به مقامات محلی، چالش‌های بسیاری را پشت سر می‌گذاشت!
این مقامات به اوبر اجازه فعالیت در کالیفرنیا و سان فرانسیکو را ندادند و فعالیت‌شان را متوقف کردند اما سرانجام اوبر موفق به کسب مجوز فعالیت شد ولی همچنان برای فعالیت در بعضی شهرها (مثل جاکارتا، بانکوک وهوشی مین) چالش‌های زیادی داشت.
علاوه‌بر این مورد اوبر سختی‌های دیگری را نیز پشت سرگذاشت. شاید اگر هرکدام از ما جای این دو نفر بودیم، در وسط راه پروژه را رها می‌کردیم. در زیر قسمتی از سختی‌های مسیر این دو نفر را می‌خوانیم.
چالش‌های برند اوبر چه چیزهایی بود؟
اوبر در این سال‌ها چالش‌های بسیار زیادی را پشت سر گذاشته است اما هیچوقت تسلیم نشد و به استمرار خود ادامه داد! استمرار از اصلی‌ترین فاکتورهای موفقیت برندهای بزرگ است.
مسلما هر شرکت بزرگی روزی از بین تاریکی‌ها عبور کرده و کم نیاورده است. در زیر از بخشی از سختی‌های این شرکت مطلع می‌شوید.
۱.مخالفت شدید فعالان در حوزه تاکسیرانی
علاوه‌بر تمام این سختی‌ها، تاکسیرانان زیادی نیز مخالفت خود را با این شرکت ابراز کردند! چون مردم به استفاده از تاکسی‌ها و خدمات اوبر رو آورده بودند و تاکسیرانان سنتی تعداد زیادی از مشتریان خود را از دست داده بودند! مخالفت‌ها به حدی شدت گرفته بود که در انگلستان افراد زیادی اعتراض خود را با بستن جاده‌ها نشان می‌دادند!
این برهه از زمان، اوبر حتی از نظر مالی نیز در شرایط خوبی نبود! رقبای جدیدی ظهور پیدا کردند و اوبر ۲ میلیارد دلار از سرمایه خود را برای تلاش با رقابت با رقبای چینی خود از دست داد!
۲.تشکیل کمپین #deleteuber توسط مخالفان سرسخت اوبر
این تازه آغاز دوران سیاهی و وحشت اوبر بود. درست در زمانی که رئیس جمهور ترامپ ورود مهاجران مسلمان را ممنوع اعلام کرد، شرکت اوبر نیز به نرخ قیمت خود در مسیرهای اطراف فرودگاه افزود.
همین کارش موجب تشکیل یک کمپین اجتماعی با شعار حذف اوبر (#deleteuber) و اعتراض کاربران زیادی شد.
۳.اتهام آدم‌ربایی رانندگان اوبر
یکی از بدترین چالش‌هایی که اوبر با آن روبرو شد اتهام آدم‌ربایی به تعدادی از رانندگان اوبر بود! از اتهام‌های وارده به آنها می‌توان به آزار و تجاوز جنسی، تهدید و ربودن یک زن اشاره کرد!
این شرکت در سال ۲۰۱۴ به‌دلیل تجاوز به شخصی در هند، با نگرانی‌های امنیتی زیادی روبرو شد! مسلما با همه این اتفاقات و اخبار، اعتماد مردم از دست رفت و تعداد کاربران ریزش زیادی پیدا کرد!
۴.رسوایی اوبر با انتشار وبلاگ!
سال ۲۰۱۷ سال طاقت‌فرسایی برای اوبر بود! مشکلات از جایی شدت گرفت که مهندسی به‌نام سوزان فولر مقاله‌ای ۳۰۰۰ کلمه‌ای در رابطه با شرکت اوبر منتشر کرد! او ادعا کرده بود که عملکرد اوبر بسیار جنسیت‌گرا، توهین‌آمیز و خشن است! این وبلاگ مثل بمب در فضای مجازی ترکید و تعدادی از کارمندان متهم را مجبور به استعفا کرد!
در این وبلاگ رسوایی‌های بیشتری نیز منتشر می‌شد! یکی از این رسوایی‌ها اطلاع داشتن کالانیک، از تمام مسائل مربوط به آزار و اذیت‌های جنسی بود! همین باعث اعتراض سهامدارن شرکت و در نتیجه استعفای کالانیک شد!
شاید برایتان جالب باشد که بعد از برکناری کالانیک، فردی ایرانی جایگزین او شد! دارا خسروشاهی سال‌ها قبل به همراه پدر و مادرش به نیویورک مهاجرت و کار خود را در یک بانک سرمایه‌گذاری آغاز کرد. او سرانجام به‌عنوان مدیرعامل شرکت اوبر معرفی و باعث تغییرات بسیاری در مدت فعالیت خود در این شرکت شد.
۵.رویارویی اوبر با چالش‌های حقوقی و سیاسی
اوبر در مدت زمان توسعه خود، با مخالفت‌های شدید تنظیم‌کننده‌های دولتی و صنعت تاکسی روبرو شد. این شرکت برای کاهش مخالفان خود، دیوید پلوف را استخدام کرد. شاید نام او را شنیده باشید، او از استراتژیست‌های حرفه‌ای در سیاست و مشاور اوباما در سال ۲۰۰۸ بود! او باسیاست‌های مخصوص به خود توانست تعداد مخالفین زیادی را راضی کند.
۶.واکنش اوبر در مقابل اعتراضات افزایش قیمت
اوبر از یک الگوریتم خودکار برای افزایش قیمت‌ها بر طبق میزان عرضه و تقاضا در بازار استفاده می‌کرد. به این صورت که در شب سال نوی ۲۰۱۱ قیمت‌ها ۷ برابر شد و بازخورد منفی زیادی به همراه داشت! این افزایش قیمت در طوفان برفی نیویورک در سال ۲۰۱۳ نیز باعث خشم مردم شد.
اوبر برای گذر از این چالش نیز متعهد شد که افزایش قیمت‌ها را فقط به چند کولاک در نیویورک محدود کند و در روزهای دیگرکسی شاهد قیمت‌های نجومی نباشد.
در سال ۲۰۱۴ رانندگان تاکسی در شهرهای مختلف لندن، برلین، پاریس و مادرید اعتراضات خود را علیه اوبر ابراز کردند و حتی شرکتهای تاکسیرانی نیز اعلام کردند که اوبر به دلیل اجتناب از هزینه‌های گران و دور زدن قوانین محلی، رقابت ناعادلانه‌ای ایجاد کرده است!
این اعتراضات در سال ۲۰۱۶ درنهایت منجر به لغو مجوز فعالیت اوبر در لندن شد اما دو سال بعد یعنی در سال ۲۰۱۸ یکی از قاضی‌های لندن این ممنوعیت را لغو و به اوبر اجازه فعالیت دوباره در لندن داد.
این‌گونه اوبر توانست از این مرحله سخت عبور کند اما این پایان مشکلات نبود و چالش‌های دیگری نیز اوبر را تهدید کرد.
۷.درخواست حقوق منصفانه و مزایای راننده‌ها
پس از مدتی در نیویورک اعلام شد که اوبر به‌اشتباه بر اساس درآمدهای قبل از مالیات، از رانندگان کمیسیون دریافت کرده است؛ این‌کار موجب اعتراض گروه‌های حامی رانندگان شد. پس‌ازاین اتفاق اوبر اعلام کرد که خطای حسابداری رخ داده و در اسرع وقت حق رانندگان را پرداخت می‌کند.
اما این موضوع به اینجا ختم نشد و در سال ۲۰۱۷ براساس حکم یک قاضی نیویورکی شرمت اوبر موظف شد رانندگان را به‌عنوان کارمند در نظر بگیرند. فایده این کار را می‌دانید؟ در این‌صورت رانندگان از تمام مزایای کارمندان برخوردار می‌شوند. مدتی بعد محدودیت‌هایی از سمت شورای شهر نیویورک اجرایی شد که ضربه بدی به اوبر وارد کرد. اوبر دیگر به مدت ۱ سال اجازه اشتراگ‌گذاری اتومبیل جدید در شهر را نداشت!
۸.حل و فصل ادعای تبعیض، آزار و اذیت و محیط کار خصمانه
اوبر در سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت ۷ میلیون دلار به کارمندانش پرداخت کند، تا پرنده اتهام تبعیض جنسیتی و آزار و اذیت سال ۲۰۱۷ را حل کنند؛ زیرا در این دادخواست‌ها اعلام شده بود که اوبر بین زیادی برای کارمندان زن و رنگین پوستش قائل نمی‌شود. این موضوع برای افراد زیادی اهمیت داشت و خیلی‌ها تصمیم به منع و عدم استفاده از خدمات اوبر گرفتند اما اوبر توانست این موضوع را نیز پشت سر بگذارد و اعتماد دوباره کاربران را جلب کند.
اوبر در مارس ۲۰۱۸ با بدترین مشکل خود مواجه شد! این شرکت مدت‌ها برروی طرح خودروهای خودران کار کرده بود اما یکی از این خودروها با تصادفی مرگبار با عابر پیاده، تمام آزمایش‌ها را لغو کرد و سرانجام مجبور به فروش آنها شد
Uber Eats، UberPool خدمات جدید اوبر
پس از مدتی اوبر تصمیم گرفت خدمات جدیدی را به کاربرانش ارائه دهد و کمی از تشنج فضای سختی که در آن قرار دارند بکاهد. او با راه‌اندازی Uber Eats امکان تحویل غذا و با راه‌اندازی UberPool امکان کاهش هزینه‌های سفر با سوار کردن چند مسافر را فراهم کرد. در زیر با این دو خدمات بیشتر آشنا می‌شوید.
امکان سفارش غذا با استفاده از Uber Eats
حتماً همه ما این تجربه را داشته‌ایم که پس از سفارش غذا و انتظار طولانی‌مدت از رسیدن غذا ناامید شده باشیم! اما اوبر ایتس با سرعت‌بالا و به‌موقع رساندن سفارش‌ها از این انتظار می‌کاهد و مشتریان را راضی نگه می‌دارد!
درواقع اوبر ایتس مثل یک واسطه بین شما و رستوران‌ها عمل می‌کند و سفارش‌ها شمارا از رستوران‌های محله شما دریافت و به درب منزل شما می‌آورد. استفاده از این اپلیکیشن بسیار آسان است. اگر شما از مشتریان اوبر هستید دیگر نیازی به ثبت‌نام مجدد نیست و با همان حساب کاربری قادر به سفارش غذا هستید.
روش کار اوبر ایتس درواقع به این‌گونه است که صاحب رستوران و مشتری توسط راننده به پلتفرم اوبر ایتس متصل می‌شوند. درواقع این پروسه شبیه یک مثلث است که راننده‌ها، مشتریان و رستوران‌دارها در سه‌گوشه این مثلث قرار دارند.
این کسب‌وکارهای زیادی در جهان روزبه‌روز طرفداران بیشتری جذب می‌کند. به همین دلیل اوبر بخش زیای از تمرکز خود را به این قسمت اختصاص داده است.
یکی از رازهای موفقیت اوبر همین گسترش فضای خود بر اساس نیازهای مخاطبینش است! شما باید مخاطبانتان را به‌خوبی بشناسید تا در تشخیص نیازهایشان به‌خوبی عمل کنید.
کاهش هزینه حمل‌ونقل با Uber pool
حتماً تابه‌حال برایتان پیش‌آمده که برای کرایه تاکسی با مشکل مالی روبرو شده باشید یا بخواهید هزینه کمتری برای حمل‌ونقل بپردازید. اوبر دقیقا به این مسئله هم توجه کرده و چاره‌ای اندیشیده است!
اگر مشکلی با همسفر شدن با غریبه‌ها ندارید می‌توانید با استفاده از اوبرپول از هزینه‌های خود به‌راحتی بکاهید! اوبرپول این امکان را به کاربران می‌دهد که با اشتراک سفر خود با افراد هم مسیر، هزینه سفر رابین خود و دیگران تقسیم کنند.
همان‌طور که تا اینجا خواندیم اوبر با مشکلات و سختی‌های زیادی روبرو بود؛ اما با توجه به همه این چالش‌ها این شرکت روزبه‌روز در حال رشد است و ارزش آن به ۶۲.۵ میلیارد دلار رسیده است! اما دلیل آن چیست؟ بیایید باهم نگاهی به دلایل رشد آن بیندازیم.
روش‌های هیجان‌انگیز اوبر برای جذب و نگهداری مشتری
مسلماً مشکلات اوبر دلایلی قانع‌کننده برای شکست هر کسب‌وکاری است اما اوبر توانست با سخت‌کوشی و انجام کارهای هوشمندانه از این چالش‌ها گذر کند.
۱.نظرخواهی و ارتباط با مشتریان راهی عالی برای رضایت کاربران
یکی از تفاوت‌های اصلی بین اوبر و تاکسی‌های سنتی، بخش نظرخواهی و ارتباط با مشتریان است. در حمل‌ونقل‌های سنتی این امکان برای کاربران وجود ندارد که در صورت رضایت یا عدم رضایت از سرویس دریافتی، نظر خود را اعلام کنند؛ اما در سیستم حمل‌ونقل مدرن مسافران میتوانند نظر خود را در مورد رفتار و رانندگی راننده، نوع خودرو و دیگر خدمات اعلام کنند.
این موضوع در رتبه‌بندی رانندگان نیز تأثیر بالایی دارد و در صورت رضایت مسافران ارتقا رتبه می‌گیرند و حتی به همین دلیل هم که شده رانندگان رفتار و عملکرد بهتری نشان می‌دهند. مسلماً در چنین سرویس مسافران نیز احساس امنیت بالاتری نسبت به تاکسی‌های سنتی دارند!
درواقع این امکان برای هر نوع از کسب‌وکاری باعث شناخت اشتباهات، برطرف کردن آنها و درنتیجه عملکرد بهتر مجموعه می‌شود.
۲.ترغیب مشتریان با شیرین‌کاری‌ها و سورپرایزهای هیجان‌انگیز
بله دقیقا یکی از استراتژی‌های اوبر شیرین‌کاری‌های مختلف است که افراد بسیاری را از سرتاسر دنیا مشتاق به تجربه آن می‌کند! یکی از این شیرین‌کاری‌ها امکان همسفر شدن با نوازندگان معروف (مثل Matt & Kim یا Diplo) است!
این تکنیک‌ها و سورپرازهای هیجان‌انگیز، تصویری دوستانه و سرگرم‌کننده از اوبر نشان می‌دهند. این روش مخصوص شرکت اوبر است و هیچ‌کدام از رقبای آن از این خدمات هیجانی ارائه نمی‌دهند که این خود باعث وفاداری مشتریان قبلی و جذب مشتریان بیشتری می‌شود.
انجام کارهای جدید و خارق‌العاده که رقیبان شما بی‌بهره از آن هستند و افراد را تشویق به استفاده از محصولات و خدماتتان می‌کنند. این کار یک‌راه عالی برای جذب مشتریان جدید است. استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهایی که تازه اول راه هستند و هنوز مشتریان زیادی جذب نکرده‌اند معمولاً از این روش برای معرفی و ماندگاری خود استفاده می‌کنند.
۳.ایجاد گزینه ارجاع برای اشتراک‌گذاری اپلیکیشن
شرکت اوبر در حال حاضر ۷۵ میلیون کاربر و ۳ میلیون راننده از سرتاسر جهان دارد! یکی از رازهای اوبر برای این پیشرفت، ارجاع هوشمندانه است! مفهوم آن را می‌دانید؟ حتماً تابه‌حال برایتان پیش‌آمده که با استفاده از کد معرفی یکی از دوستانتان وارد برنامه‌ای شوید!
اوبر هم از این راهکار استفاده کرده و هم مسافران و هم رانندگان میتوانند اطرافیانشان را با کد شخصی خود به دانلود و ثبت‌نام در برنامه دعوت کنند و درازای آن تخفیف یا سفر رایگان هدیه دریافت کنند!
۴.راه‌اندازی بخش وی آی پی برای مشتریان وفادار
یکی از مهم‌ترین موارد در پیشرفت هر استارتاپ، رضایت و نگهداری مشتریان قبلی است. آیا شما تفاوت بین دو کلمه «مشتری» و «خریدار» را می‌دانید؟ درواقع خریدار کسی است که فقط یک‌بار از محصول شما خرید یا از خدمات شما استفاده کرده است؛ اما مشتری شما درواقع خریدار همیشگی شماست!
یکی از کارهایی اصلی که هر استارتاپی باید انجام دهد، تبدیل خرایدارن خود به مشتریان وفادار و دائمی است! شرکت اوبر علاوه بر ایجاد مشتریان دائمی، خدمات ویژه‌ای نیز به آنها ارائه می‌دهد!
یکی از مزیت‌های اصلی این برنامه، سفر با رانندگان با امتیاز بالا و هدف اصلی آن قدردانی از مشتریان وفادار بالاست! البته با این کار مشتریان احساس غرور و مهم بودن زیادی می‌کنند که این خود تأثیر بسیار بالایی نیز در تبلیغ و بازاریابی اوبر دارد.
۵.ارائه تخفیفات از بهترین روش‌های جذب مشتری
یکی از بهترین روش‌های اوبر برای جذب مشتریان ارائه تخفیف بود. اوبر در استفاده اول به مسافرانش سواری رایگان می‌دهد و حتی کاربران پس از دانلود و ورود به برنامه اعتبار رایگان دریافت می‌کنند!
علاوه بر این، کاربران با دریافت پیام یا مشاهده اعلانات درون برنامه از تخفیفات ویژه اوبر مطلع می‌شوند که این خود افراد را به استفاده از آن ترغیب می‌کند.
یکی از جالب‌ترین خدمات اوبر، دادن امتیاز به کاربرانش است! افراد در هر سفر خود مقداری امتیاز دریافت می‌کنند که میتوانند پس از جمع‌آوری مقداری امتیاز آن را به اوبر کش (Uber Cash) تبدیل و از مزایای آن استفاده کنند.
خودتان را جای کاربران بگذارید، بااین‌همه خدمات، آیا ترغیب به امتحان این اپلیکیشن نشدید؟
۶.ایجاد راه‌حل بدون نقص و کامل
ارائه یک محصول یا راه‌حل ناقص یا بد فقط رقبایتان را به رقابت دعوت می‌کند! راه‌حل ناقص یا بد، دعوت از رقبا است. کاری که اوبر انجام داد دقیقا تکمیل‌کننده کار تاکسی‌های سنتی بود!
او فقط همان کار را به روشی سرگرم‌کننده‌تر، کامل‌تر و مقرون‌به‌صرفه تر انجام داد و همین دلیلی برای فراموشی تاکسی‌های سنتی بود! سعی کنید از همان ابتدا تمام جوانب را سنجیده و کار خود را به حرفه‌ای‌ترین شکل ممکن انجام دهید.
ارائه یک محصول یا خدمات ناقص، فقط راه را برای دیده شدن رقیبانتان باز می‌کند! به زبانی ساده‌تر ایده‌های عالی خود را با یک ارائه ناقص هدر ندهید!
۷.عدم نگرانی با ارائه محصول یا خدمت قانع‌کننده
یکی از اصلی‌ترین و ضروری‌ترین اقدامات هر استارتاپ، انتخاب صحیح و مناسب محصولات یا خدمات است؛ یعنی شما برای انجام یک بازاریابی اصولی و حرفه‌ای در قدم اول باید محصول یا خدمت منحصربه‌فرد ارائه دهید.
ارائه یک محصول قانع‌کننده که بتواند مخاطب را راضی به استفاده کند برای هر استارتاپی حیاتی است در غیر این صورت تمام هزینه‌های تبلیغات و هزینه‌های دیگر بیهوده است! اوبر در قدم اول خود یک خدمت موردنیاز جامعه را فراهم کرد.
همه مردم برای جابه‌جایی به وسایل حمل‌ونقل نیاز دارند و ارائه یک سیستم آنلاین که این کار را برای آنها راحت کند و در کوتاه‌ترین زمان ممکن وسیله حمل‌ونقل آنها را فراهم کند توجه بسیاری را به خود جلب می‌کند.
درواقع اوبر با شناخت نیازهای ضروری افراد و ارائه راه‌حلی راحت، خیال خود را از بابت تبلیغ و معرفی خود به مردم راحت کرد.
۸.بازاریابی دهان‌به‌دهان راهی بسیار عالی برای تبلیغ
یکی از اصلی‌ترین استراتژی‌های اوبر، بازاریابی دهان‌به‌دهان است! حتماً نام این تبلیغات را شنیده‌اید. در این روش افراد برند موردنظرشان را به دوستان و آشنایان خود معرفی می‌کنند.
اوبر نیز از نوعی بازاریابی دهان‌به‌دهان مدرن به نام بازاریابی ارجاعی استفاده کرد. برندها در این روش برای تبلیغ خود خدمات یا محصولات خاص و منحصربه‌فردی ارائه می‌دهند که این خود باعث رضایت مشتریان و معرفی و تبلیغ غیرمستقیم برند است!
البته اوبر در این روش بسیار هوشمندانه عمل کرده و باکمی تغییر خود مشتریان را مشتاق به تبلیغ کرده است! درواقع این شرکت هرگز منتظر تبلیغ دهان‌به‌دهان مشتریان نمی‌نشیند و فقط انگیزه تبلیغ را در مخاطبان ایجاد می‌کند! شاید بپرسید این انگیزه چیست؟
درواقع افراد با معرفی شرکت و متقاعد کردن افراد به استفاده از خدمات آن حساب اعتباری خود در را در سیستم‌عامل اوبر افزایش می‌دهند! این درواقع یک سود دوطرفه است که در آن‌هم شرکت سود می‌کند و هم مشتری!
۹.تقسیم‌بندی کاربران و هدف‌گذاری محلی
یکی از جذابیت‌های اوبر این است که مشتریان میتوانند اتومبیل موردنظر خودشان را انتخاب کنند. یکی از استراتژی‌های بازاریابی اوبر این است که به کاربران در هر نقطه از جهان خدمات ارائه می‌دهد و نکته جالب اینکه مخاطبان خود را با توجه به شرایط و نیازشان تقسیم‌بندی می‌کند!
مثلاً در کشوری مثل هند که بسیار شلوغ و پرترافیک است، اوبر گزینه اتومبیل دوچرخ را به کاران پیشنهاد می‌دهد و این‌گونه مشتریان با هزینه کمتر و سریع‌تر به مقصد خود می‌رسند! این نوع تصمیمات هدفمند تأثیرات مثبتی در بازاریابی و تبلیغ اوبر در نقاط محلی مختلف دنیاست!
درواقع اگر شما به دنبال تبلیغ خود هستید بهتر است تمرکز خود را روی کاربران محلی بگذارید! یکی از بهترین روش‌های بازاریابی اوبر دقیقا همین بود که مخاطبان خود را به سطح محلی تقسیم و سپس نسبت به هرکدام از این محل‌ها تصمیم‌گیری کرد! این‌گونه تصمیم‌گیری‌ها هدفمندتر و تبلیغ شما هوشمندانه‌تر انجام می‌شوند.
۱۰.ایجاد مشارکت‌های بلندمدت و کوتاه‌مدت هدفمند و معنادار
یکی از دلایل ماندگار سریع اوبر، شراکت با برندهای دیگر بود. مثلاً او به‌منظور مشارکت با برند پپسی، به مشتریانش از نوشیدنی‌های این برند هدیه می‌داد! یا با مشارکت با BMW بعضی از سفرهای منتخب را با این برند انجام می‌داد!
درست است که این مشارکت‌ها موقتی هستند اما آگاهی کاربران را از برند افزایش و آن را در ذهن مخاطب دائمی می‌کند!
مشارکت با برندهای مختلف و البته محبوب یکی از بهترین راه‌ها برای بازاریابی است. اگر بتوانید از این مشارکت‌های موقتی استفاده کنید، افراد بیشتری به شما اعتماد و از خدماتتان استقبال می‌کنند!
۱۱.حضور پررنگ در رسانه‌های اجتماعی
امروزه رسانه‌های اجتماعی بسیار پرکاربرد و ضروری هستند، شما باید حضور خود را در این رسانه‌ها پررنگ کنید! برنامه‌هایی مثل اینستاگرام، توییتر و فیسبوک، درهای زیادی را برای کسب‌وکارها باز می‌کنند. با معرفی کسب‌وکار خود در فضای مجازی، میلیون‌ها نفر با شما آشنا می‌شوند و همین از مؤثرترین روش‌های بازاریابی است!
روش‌های بالا تعدادی از تکنیک‌های اوبر برای جذب مشتریان، تبلیغ و فروش بیشتر خود بود. حال بهتر است کمی با سهامداران این شرکت بزرگ آشنا شویم. پس در ادامه همراه ما باشید.
سهامداران داخلی و نهادی شرکت بزرگ اوبر
افراد و شرکتهای بزرگی از شرکت اوبر سهم دارند که به دو قسمت سهامداران داخلی خود شرکت و سهامداران نهادی تقسیم می‌شوند.
اسامی سهامداران داخلی شرکت اوبر
سهامداران داخلی از درون شرکت مالک بخش‌هایی از سهام شرکت هستند.
۱.دارا خسروشاهی
در قبل اشاره کردیم که دارا خسروشاهی پس از کالانیک به‌عنوان مدیرعامل اوبر انتخاب شد. او هم‌اکنون یکی از سهامداران اصلی اوبر و مالک ۹۱۳۵۰۵ سهم اوبر است! یعنی درواقع ۰.۰۵ درصد از کل سهام اوبر را به خود اختصاص داده است!
خسروشاهی قبل از مدیریت اوبر، مدیرعامل اکسپدیا (Expedia) بود و در مدت فعالیت خود به رشد آن بسیار کمک کرد و در مدت فعالیت خود در شرکت اوبر نیز حدود ۲۲۰۰۰ کارمند را مدیریت می‌کرد!
۲.تونی وست
تونی وست نیز از دیگر سهامداران اوبر با دارایی ۱۸۹۰۳۲ سهم اوبر است که ۰.۰۱ درصد از سهام اوبر را تشکیل می‌دهد. او قبل از فعالیت در اوبر در منصب‌های مهمی فعالیت می‌کرد.
وست در زمان ریاست جمهوری اوباما از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۴ دستار دادستان کل ایالات‌متحده و همچنین در شرکت پپسی کو (PepsiCo) معاون اجرایی بود. او در مدت فعالیت خود در منصب دستیاری دادستان کلف فعالیت‌های مفیدی در زمینه‌های محیط‌زیست، منابع طبیعی، مالیات و… انجام داد.او درنهایت مدیر و معاون ارشد و منشی شرکت اوبر شد و وظیفه‌اش رهبریت تیم‌های حقوقی، اخلاق و امنیت بود.
۳.نلسون جی. چای
نلسون ۱۸۰۵۲۸ سهم یعنی درواقع ۰.۰۱٪ از کل سهام موجود اوبر را دارد. نیلسون قبل از مدیریت مالی اوبر فعالیت‌های زیادی انجام داد که در زیر آنها را می‌بینید.
• مدیرعامل شرکت بیمه و گارانتی به‌نام Warranty Group
• مدیر ارشد مالی Co & Merrill Lynch
• رئیس گروه CIT
• رهبر اجرایی در NYSE Euronext و Archipelago Holdings
بعد از همه این فعالیت‌ها او درنهایت مدیریت مالی شرکت اوبر را در دست گرفت و یکی از سهامداران داخلی شرکت اوبر شد.
علاوه بر سهامداران داخلی، اشخاص و شرکتهای دیگری قسمت بیشتر سهام اوبر (۷۰.۶ درصد) را در اختیاردارند که در زیر با آنها آشنا می‌شوید.
سهامدار نهادی برتر
در زیر با شرکتهای بزرگی از سهامداران اوبر آشنا می‌شوید که درصد زیادی از سهام شرکت اوبر را به خود اختصاص داده‌اند!
۱.SB Investment Advisers (UK) Ltd.
SB Investment Advisers (UK) Ltd. 222.2 میلیون یا ۱۲.۶٪ از کل سهام اوبر را در اختیار دارد.
۲. FMR LLC
این شرکت که بانام Fidelity فعالیت می‌کند، مالک ۸۲.۳ میلیون (۴.۷ درصد) از سهام اوبر است.
۳.مورگان استنلی
بیشترین سهام اوبر یعنی ۱۰۱.۵ میلیون (۵.۸ درصد) از کل سهام اوبر در انحصار شرکت مورگان استنلی است!
کلام آخر
در این مقاله به شرح کاملی از اوبر، مزایایی که ایجاد کرد، چالش‌هایی که با آن روبرو شد و در کل داستان تولد این برند پرداختیم. دیدیم که اوبر در ابتدا از محبوبیت بالایی داشت، همه از آن راضی بودند و روزبه‌روز به سود سهامداران آن اضافه می‌شد.
اما پس از مدتی این شرکت با مشکلت خیلی زیادی دست‌وپنجه نرم کرد. آیا ما آن‌قدر به کار خود علاقه‌مند و متعهد هستیم که با رویارویی با چنین چالش‌هایی خود را نبازیم؟ این شرکت پس از عبور این چالش‌ها باز به سود خوبی رسید و الان یکی از بزرگ‌ترین شرکتهای جهان است!
بسیاری از شرکت‌ها پس از آگاهی از تأثیر بالای این نوع کسب‌وکار، راه اوبر را در پیش گرفتند. ارزش این برند در سال ۲۰۲۲، ۱۵ میلیارد دلار تخمین زده‌شده است!
البته فکر نکنید که شما هم در کسب‌وکار خود با همچین مشکلاتی روبرو می‌شوید، بهترین کار درس گرفتن از اشتباهات دیگران است! سعی کنید از اشتباهاتی که اوبر عمداً یا سهواً مرتکب و درنتیجه نیز گریبانگیرش شد درس بگیرید! یکی از این اشتباهات انکار اشتباهاتش بود! در قضیه اتهام تجاوز و آزار جنسی، کالانیک از قضیه مطلع بود اما کاری برای رفع این مشکل بزرگ انجام نداد!
هرگز ماه پشت ابر نمی‌ماند! دیر یا زود همه از خوبی‌ها و حتی بدی‌ها مطلع شده و در مورد شما تصمیم‌گیری می‌کنند! فرهنگ یک تیم را رئیس آن می‌سازد و این فرهنگ زنجیروار به کارمندان منتقل می‌شود! برای تشکیل یک تیم و درنتیجه کسب‌وکار خوب، همه‌چیز از خودتان شروع می‌شود. هرگز این را فراموش نکنید!
یکی از کارهای اصلی اوبر برای کاهش مخالفان و آرام کردن فضا، استخدام استراتژیست حرفه‌ای دیوید پلوف بود! آنها سرانجام دریافتند که برای عملکرد بهتر نیاز به یک متخصص دارند!
مسلماً شما هم اگر صاحب استارتاپ هستید، سؤالات و ابهامات زیادی در ذهنتان رژه می‌روند! اگر قصد ندارید راهی پرپیچ‌وخم را در پیش بگیرید بهترین کار مشورت و کمک گرفتن از متخصصان حرفه‌ای است!
مسلماً همه ما در تمام زمینه‌ها اطلاعات کاملی نداریم و در این مواقع مشورت با دیگران درواقع به نفع خودمان است و کارها بدون نقص‌تر و سریع‌تر انجام می‌شوند. به همین دلیل متخصصان و مشاوران ما در شرکت آی تی هما گام‌به‌گام در پیشرفت استارتاپ شما همراه‌تان هستند شما را روزبه‌روز به پیروزی نزدیک می‌کنند.
ما بسیار مشتاق به خواندن نظرات شما در رابطه با داستان برند اوبر و یا حتی انتقادات و پیشنهاد‌های شما همراهان هستیم. سپاس از اینکه تا آخر با ما همراه بودید. در صورت تمایل نیز این مقاله را برای علاقه‌مندان نیز بازنشر کنید.
منابع:
https://www.annexcloud.com/blog/ubers-marketing-strategy-in-7-steps-revisited
https://www.cleverism.com/strategies-uber-is-using-to-disrupt-the-taxi-industry/
https://www.statista.com/topics/4826/uber-technologies/#topicHeader__wrapper
https://www.google.com/amp/s/www.annexcloud.com/blog/ubers-marketing-strategy-in-7-steps-revisited/
https://mddailyrecord.com/uber-net-worth-2021-2022-2023
https://www.statista.com/
https://www.google.com/amp/s/www.moloco.com/en/blog/uber-marketing-strategy%3fhs_amp=true
https://www.joshmeah.com/blog/15-lessons-from-ubers-marketing-strategy
